Η Περιφερειακή Ανάπτυξη σε Συνθήκες Παγκοσμιοποίησης

Περίληψη

Ευρύτατα επικρατεί η αντίληψη ότι ο ρόλος και η σημασία της περιφερειακής ανάπτυξης θα διευρύνεται με τη πάροδο του χρόνου. Η άποψη αυτή έλκει, ως ένα βαθμό, την καταγωγή της από τη θεωρία της διαρκούς προόδου, που διατυπώθηκε κατά τη διάρκεια του Διαφωτισμού. Προφανώς, αυτή τεκμαίρεται ως εμβάθυνση της δημοκρατικής (αντισυγκεντρωτικής-αντιαυταρχικής) πολιτείας. Στα επόμενα θα παρουσιαστεί σε αδρές γραμμές η θέση της περιφερειακής ανάπτυξης από την Αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Κατά τη γνώμη μας, τουλάχιστον βραχυχρονίως και μεσοχρονίως, η σημασία της περιφερειακής ανάπτυξης στην σύγχρονη εποχή θα φθίνει.
Οι αιτίες ανευρίσκονται στην άνοδο της παγκοσμιοποίησης και στον εξ αυτής προκύπτοντα οξύτατο ανταγωνισμό. Η θέση περί διεύρυνσης της σημασίας της περιφερειακής ανάπτυξης ενέχει ενδογενή αντίφαση. Η ορθόδοξος οικονομική πρεσβεύει ότι μακροχρονίως θα επικρατήσει ο πλήρης ανταγωνισμός. Όμως, όπως τα μονοπώλια και τα ολιγοπώλια είναι ανταγωνιστικότερα από τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και για αυτό επιτυγχάνεται συγκέντρωση κεφαλαίου και πλούτου, καθ’ όμοιο τρόπο μία χώρα, για να μπορέσει να επιβιώσει στη διεθνή αγορά, θα πρέπει να διαθέτει μία «σφικτή» δημόσια διοίκηση, τουτέστιν μία ισχυρή κεντρική εξουσία (βλέπε λόγου χάρη την περίπτωση της Κίνας, της Νοτίου Κορέας, της Τουρκίας). Συνεπώς, και στην Ελλάδα οι διάφορες μεταρρυθμίσεις (Καποδίστριας, Καλλικράτης) θα παραμείνουν κατά το μάλλον ή ήττον κενού περιεχομένου έννοιες ή, στην καλυτέρα των περιπτώσεων, θα προσφέρουν εντελώς αμυδρή βελτίωση στην τοπική αυτοδιοίκηση.